Dalumat

     "Pakinggan mo," ang magiliw na sambot ng binata, at hinawakan sa dalawang kamay ang kaniyang kasi, saka nagpahayag ng ganito: "Ako'y malaon nang naanib sa Katipunan ng mga Makabayang Romano, isang lihim na samahang ang layon, ang pinakaunang dakilang layon, at iguhit ang walang kasinsamang pamahalaan ng Papa rito sa Roma. Sa huling pulong na idinaos namin ay napagkaisahang kami'y gagawa sa loob ng labinlimang araw ng isang pamahayag laban sa ating gobyerno, at napagkayarian pang ang malawak na Liwasang Kolonna ang siyang pook na unang pagtitipunan. Kaninang umaga isinagawa ang pamahayag. Libo-libong tao ang nagsisama at nagsisigawan kami ng "Mabuhay ang Italya! Maguho ang pamahalaan ng Papa! Mamatay si Pio Nonol" Ako'y Isa sa mga nagtataguyod ng kilusang iyon, at kabilang din sa mga sumisigan Ngunit walang ano-ano'y isang lalaking di ko kilala ang biglang dumalubo sa akin at ako'y binuntal nang ubos lakas sa mukha. Ilang sandali ring na

     Nang malaman ni Haring Peseng ng Turkey ang tungkol sa kamatayan ni Haring Minuçehr ng Persia, tinipon niya ang kaniyang hukbo upang makipagdigmaan sa Persia. "Alam ninyo ang ginawa ng mga Persian sa atin. Ito ang panahon para sa mga Turko na maghiganti," ang wika ng hari. Ang anak niyang si Alp Er Tonga ay nag-uumapaw ang galit. Sinabi niya sa kaniyang amang hari, "Ako ang taong kayang labanan ang mga leon. Ako ay maghihiganti sa Persia. Siya ay may likas na tangkad. may bisig at katawang tulad ng isang leon, may lakas tulad ng elepante, at may dilang tulad ng matalim na espada.      Nang nagsimula ang paghahanda para sa labanan, tumungo sa kaharian ang isa pang anak ng hari, si Alp Ariz na nagwika sa kaniyang ama, "Ama! Ikaw ang dakila sa lahat ng mga Turko. Alam nating patay na si Minuçehr, subalit mayroon pa rin itong magigiting na hukbo. Huwag tayong magpadalos-dalos. Kung gagawin natin ito, ang ating bansa ay maaaring mawasak.” Sinagot ni Haring Peseng an

     Siya’y isa sa magaganda’t mapanghalinang babae na sa pagkakamali ng tadhana ay isinilang sa angkan ng mga tagasulat. Pumayag siyang pakasal sa isang abang tagasulat sa Kagawaran ng Instruksyon Publiko sapagkat walang paraan upang siya’y makilala, panuyuan, bigyan ng dote, at pakasalan ng isang mayaman at tanyag na lalaki.      Pangkaraniwan lamang ang mga isinusuot niyang damit dahil sa hindi niya kayang magsuot ng magagara. Hindi siya maligaya. Sa pakiwari niya’y alangan sa kaniya ang lalaking nakaisang-dibdib sapagkat sa mga babae ay walang pagkakaiba-iba ng katayuan sa buhay. Ang ganda’t alindog ay sapat na upang maging kapantay ng sinumang hamak na babae ang isang babaing nagmula sa pinakadakilang angkan.      Ang isang babaing nagbuhat sa  karaniwang angkan ay magiging kasinghalaga ng mga maharlika sa pamamagitan ng pinong asal at pag-uugali, pagkakaroon ng pang-unawa sa tunay na kahulugan ng magara at makisig at kakaibang kislap ng diwa.      Labis ang kaniyang pagdurusa at

KALIGIRANG PANGKASAYSAYAN NG EL FILIBUSTERISMO • Ang ikalawang nobela ni Dr. Jose Rizal na El Filibusterismo, ang sikwel o karugtong ng Noli Me Tangere, ay sinimulan niyang isulat sa kanyang tinubuang Calamba noong Oktubre, 1887, sa kaparehong taon kung kailan natapos ang manuskripto at maipalimbag ang kanyang unang nobela. Makalipas ang halos isang taon, 1888, nirebisa ni Dr. Rizal sa London ang halos lahat ng naisulat na niya sa ikalawang nobela. Gayunman, may mangilan-ilang sanggunian ang nagsasabing nasimulan niyang isulat ito sa London habang tinatapos pa niya ang pagsusulat ng Noli Me Tangere. Kung pagbabatayan naman ang talambuhay ni Dr. Rizal, tumataliwas ang pahayag na ito dahil hindi man lamang nabanggit ang London sa mga bayan na pinuntahan ni Dr. Rizal habang sinusulat pa niya ang kanyang unang nobela. Ayon sa aklat na “Rizal’s Life, Works, and Writings” ni G. Gregorio F. Zaide, sinimulang isulat ni Dr. Rizal ang unang mga kabanata ng Noli Me Tangere sa Madrid, Espanya

CUPID AT PSYCHE (Mitolohiya) Panitikang Miditerranean Cupid at Psyche Isinalin sa Ingles ni Edith Hamilton Isinalin sa Filipino ni Vilma C. Amba   Noong unang panahon, may hari na may tatlong magagandang anak na babae. Ang pinakamaganda sa tatlo   ang bunsong si Psyche. Labis siyang hinahangaan at sinasamba ng kalalakihan. Sinasabi nilang kahit si Venus, ang diyosa ng kagandahan, ay hindi makapapantay sa ganda nito. Nalimot na rin ng kalalakihan na magbigay ng   alay at magpuri sa diyosa. Gayundin, ang kaniyang templo ay wala nang mga alay, naging marumi, at unti-unti nang nasisira. Lahat ng papuri’t karangalang dapat sa   kaniya ay napunta na lahat sa isang mortal. Nagalit si Venus at inutusan niya si Cupid, ang kaniyang anak upang paibigin si Psyche sa isang nakatatakot na nilalang. Hindi na niya naisip ang maaaring maidulot ng kagandahan ng dalaga sa kaniyang anak. Agad tumalima si Cupid at hinanap ang nasabing babae. Umibig siya kay Psyche nang nasilayan niya ang kagandahan